یادداشت

انسان، چه در دوران شکارگری- خوراکجویی و چه در دوران کشاورزی، جهت مرتفع ساختن نیازهای خویش، اعم از شکار موفق تر یا پرورش محصول بیشتر و محافظت از آن در برابر مهاجمین، نیازمند همکاری با دیگران بوده و طبعا، اعضای خانواده مانند برادران و خواهران و بستگان نزدیکی همچون عموزادگان، افراد مناسب تری برای این گونه همکاری ها محسوب می شدند. بر این اساس، گروه های متشکل از نزدیکان و وابستگان خونی، هسته اولیه خانو...

اگرچه در طول این چند دهه موسیقی از سوی ارگان های تصمیم ساز مهجور واقع شده اما جریان موسیقی حتی در شرایط دشوار مسیر خود را طی کرده و پا به پای مردم پیش رفته است. فرهنگ عامه همیشه از موسیقی بهره برده است. چه آن زمان که بناست افسانه ای را روایت کند و چه آن هنگام که می خواهد از وطن دوستی بگوید؛ چه آنجا که اقوام از رنج های شان با همراهی موسیقی سخن می گویند و چه آن زمان که از ظلم حاکمان و شرایط سخت روزگ...

از همان صبح‌هایی که با پدربزرگْ سرِ کوچۀ پاچنار منتظر می‌ماندیم تا دسته برسد و «دودَمه» را تمرین کند. عاشقی حرف دیروز و امروز نبود؛ پدربزرگْ خودش از بچه‌های هیأت نوباوگان قنات‌آباد بود، از همان وقت که خودش نوباوه بود و اهل قنات‌آباد بود. تهران قرن‌هاست که دچار این عشق دیرینه است؛ از آن نخستین «یا حسین»‌ها در تکیه نفرآباد تا آن آخرین شبیه‌خوانی‌ها در تکیه دولت که شبیه‌خوا...

دستمالت، رنگِ چشمان خداست. بچرخ ایلدختِ زیبانگار ایل! بچرخ در چرخُشت هستی، بچرخ در چرخ چرخانِ روزگار، دوشادوش ایلمردت! این شیوه‌ی دیرینه‌ی نیایش است و ستایش. دستانت رو به آسمان، مشعوفند به تلاوت کیهان: خدایا سپاس! که سرزندگی، ارزندگی و برازندگی در سرتاپای ایلم موج می‌زند! می‌رقصم و پای بر زمین می‌کوبم: من دختِ ایلم! پای بر منیت، غرور و دورنگی می‌کوبم. با این پیام که از این خاک برآمده ا...

فعالیت ها و برنامه های فرهنگی هنری کشور نیز به دلیل بهتر شدن شرایط شیوع ویروس، به شرط رعایت پروتکل های بهداشتی و ماجراهای مربوط به آن به سمت و سویی رفته که می تواند میزبان طیف وسیع تری از مخاطبان باشد. مخاطبانی که از پس روزهای تلخ و بدیمن کرونایی شاهد از دست دادن عزیزان و نزدیکانشان بودند. روزهایی بسیار اندوهناک که هیچ گاه ذهن بشریت در همه جغرافیای انسانی این دنیا آن را فراموش نخواهد کرد. روزهایی ...

این موسیقی موقعیتی و مناسبتی بوده و دارای کارکردهای گوناگونی است. کمتر اتفاق آیینی دینی و غیر دینی است که در میان اقوام ایران با موسیقی همراه نباشد. الحان موسیقی فولک ایران مبتنی بر آواز با گویش قومی است که در یک گستره جغرافیایی به صورت شفاهی و سینه به سینه در قالب های خاص اجرایی از پیش تعیین شده که در طول زمان تکوین یافته با سازهای خاص و ویژه هرقوم نواخته و آموزش داده می شود. نوازندگان حرفه ای...

موضوعی که برای ما قابل انکار نیست این است که هنگام برقراری ارتباط کلامی در بعضی جاها دچار مشکل می‌شویم و در مقابل زبان و گویش وحتی لهجه‌ی مخاطبان، کنترل یک ارتباط موثر را ازدست می‌دهیم. اگر تاکنون نخواسته‌ایم دلیل این کاستی در ارتباط را بدانیم و آن را جدی نگرفته‌ایم و حتی مقداری آن را در مرکز توجه خویش قرار نداده‌ایم به این خاطراست که نمی‌دانیم زبان‌ها و گویش‌های خانوادگی و قومی که به عنوان زبا...

بزرگان و پیشکسوتان اين هنر تعريف میكنند كه در زمان‌های قديم پادشاهی به نام اسكندر بوده است، او بر بالای سرش دو شاخ داشته است. شاه هميشه شاخ‌های خود را از مردم پنهان می كرد و نمی گذاشت كسي از اين راز باخبر شود و هركسی را كه به نوعی شاخ‌های او را می ديد، بلافاصله دستور می داد كه او را بكشند. شاه هر وقت كه آرايشگری برای اصلاح سر و صورت او به قصر شاهی قدم می گذاشت، بعد از انجام كارش به افراد خود دستو...

در گویش کتولی "کله کش" را جاده ی دامنه ی کوه که رو به بالاست میگویند. در موسیقی مقامی کتول "کله کش" به معنی آوازی است در اوج و بسیار بلند وکشیده که دارای حزنی نفس گیر و ژرف میباشد و در ردیف آوازی موسیقی کتول بعد از "هِرایی" و " راستِ مِقام " خوانده میشود. در لغت؛ این اسم مرکب از " کَلِّه " به معنی بلندی و بالایی و " کَش" ، بن مضارع از فعل...

موسيقی اقوام ايرانی در انواع گوناگون خود گنجينه ی بی ھمتايی است که طی ساليان گذشته مثل يک ميراث فرھنگی گرانمايه، پربار، زاينده، جاری و با ميل به گسترش، به آن نگاه نکرده ايم. موسيقی اقوام ايرانی در نگاه مديران ما ھمواره ابزار بوده است نه ميراث! اين برخورد حيرت آور و اين خودکشی فرھنگی ميوه ی درکی متفاوت از وظايف فرھنگی متوليان است. مديريت فرھنگی ما ھيچگاه از خود نپرسيده است که چرا مردم، در دل روست...