در گویش کتولی "کله کش" را جاده ی دامنه ی کوه که رو به بالاست میگویند. در موسیقی مقامی کتول "کله کش" به معنی آوازی است در اوج و بسیار بلند وکشیده که دارای حزنی نفس گیر و ژرف میباشد و در ردیف آوازی موسیقی کتول بعد از "هِرایی" و " راستِ مِقام " خوانده میشود. در لغت؛ این اسم مرکب از " کَلِّه " به معنی بلندی و بالایی و " کَش" ، بن مضارع از فعل کشیدن است و به معنای " صدای کشیده و بلند" میباشد. کله کش ها نسبت به هرایی ها ؛ آواز کشیده تری دارند. یعنی طول ادای کلمات و جملات آنها بلند و کشیده است و مهمترین تفاوت آنها با هرایی ها در این است که در آواز هرایی؛ کشش روی پیشوندها و پسوندها انجام میشود ولی در آواز کله کش؛ کشش ها روی لغات در شعر اجرا میشود.
کله کش ها به چند دسته تقسیم میشوند: کوتّا (کوتاه)؛ وسط (میانه)؛ بِلَند (بلند)؛ دِبَند (دوبند)
برخی از کله کشها منسوب به خنیاگرانی است که بنام آنها ثبت و مشهور گشته اند، مانند:
علی محمد صنم؛ مَندَلیِ گُلی؛ علی سیاه؛
برخی از کله کش ها هم بر اساس "نوع کار" نامگذاری شده اند؛ مانند کله کش بلن که به "مقام کوچ" معروف است و یا کله کش دِبند؛ که به مقام "پَل گیری: مَرزبَندی در زمین شالی شهرت دارد.

کَلِّه کَشِ بِلَند که به مقام کوچ دام معروف است و برگرفته از موسیقی کار در کتول است.

این کله کش آوازی بلند منسوب به نام خنیاگری بنام علی محمد تَجَری فرزند عباس؛ معروف به علی محمد صنم از روستای قوشکُرپیِ علی آبادکتول که در اوایل همین قرن وفات کرده است مشهور و ماندگار میباشد.

مؤلف محمد رضا برزگر