سبک های موسیقی قشقایی

او درباره ویژگی موسیقی آوازی قشقایی افزود: «موسیقی ما به چهار سبک اجرا می شود؛ عاشیق ها، ساربانان، چنگی ها و موسیقی فاخر و مجلسی که این بخش بیشتر در دربار ایلخانان و خوانین اجرا می شده و برای اعیان و اشراف بوده که در برگیرنده مقام های اصیل موسیقی قشقایی است و تاریخی چند صد ساله دارد، مانند آهنگ صمصام، معصوم و... که نام آنها برگرفته از کسانی است که این آواز را به خوبی اجرا می کردند یا ابداع کننده این سبک از موسیقی بوده اند. موسیقی ساربانان نیز مربوط به بخش کارآهنگ ها بوده که بیشتر موسیقی کار است و ساربانان به خاطر حرفه ای که داشتند و شترچران بودند، برای جمع کردن شترهای خود از موسیقی استفاده می کردند که ساز اصلیشان نی بود و روایتگرحکایت های غمگین و اتفاقات واقعی بود که در بین ساربان رقم خورده بود.» این هنرمند در اجرای خود که در قالب این جشنواره بود قطعاتی از موسیقی عاشیق ها، مقام آوازی ایلخانی، بزداق، گرایلور و...و درکنار آن اجرای چند تصنیف مشترک بین قشقایی هایی فارس و آذربایجان را ارائه کرد. او درباره حفظ این موسیقی بیان داشت: «این مقام های موسیقی همچنان خوانده و شنیده می شود و زنده است. البته پرده های این موسیقی مانند موسیقی دستگاهی ثابت نیست و متغیر است و براین اساس به علت شیوه زندگی عشایر و کوچ آنها از مناطق سردسیر به گرمسیر و مشقت های زندگی عشایر و حماسه هایی که در تاریخ زندگی آنها رخ داده، موجب شده نوع موسیقی که ارائه می کنند اغلب غمگین باشد. البته سبک موسیقی عاشیق ها متفاوت است و قدمتی حدودا 200ساله دارد. گروه دیگر نوازنده های دوره گردی بودند که با ساز کمانچه و چگور، سنت های ایلیاتی را اجرا می کردند و دستمزد می گرفتند. اما به طور کلی قطعاتی که دربرگیرنده موسیقی قشقایی است شامل حکایت های عاشقانه محمود و نگار، غریب و صنم، داستان حماسی عاشقانه اوغلو- که در بین ترک های آذربایجان و ترک های عثمانی و قشقایی مرسوم است یا کرم و اصلی- بوده.»

او گستره موسیقی قشقایی را گسترده عنوان کرد و اشاره داشت: «حدود 500 سال قبل و در دوران صفویه مهاجرت به استان فارس صورت گرفته که بخشی از این قشقایی ها در استان های مرکزی مانند قم، اراک، ساوه و یا شاهسوند متمرکز هستند.»

حفظ موسیقی اقوام
مسعود صابری درباره حمایت جوانان از موسیقی قشقایی گفت: «این موسیقی تا دهه 80 تقریبا فعالیت داشت و به حیات خود ادامه می داد اما بعد از آن به مرور زمان کم رنگ و کم رنگ تر شد. در آن دوران استادان بزرگی چون حبیب خان گرگین پور و فرزندانشان که هریک از بزرگان موسیقی قشقایی بودند- فرهاد و فرود گرگین پور- که البته در موسیقی ایرانی هم نام آشنا هستند این موسیقی را زنده نگاه داشتند و بعد از فوت این نسل قدیمی، آرام آرام در حال نابودی بود و تحریف شد اما ما شاگردان این بزرگان وظیفه خود دانستیم این موسیقی را حفظ و صیانت کنیم و نگذاشتیم این موسیقی از بین برود و حدودا 10 سالی است این موسیقی باردیگر احیا شده و در حال رشد و ارتقا است.»

او در پایان برگزاری چنین جشنواره هایی را در معرفی موسیقی اقوام ایران بسیار تاثیرگذار دانست و افزود: «بی شک برگزاری چنین جشنواره هایی است که موسیقی محلی و موسیقی فولک مرسوم نقاط ایران را زنده نگاه می دارد و اگر این جشنواره ها و ارزش دهی ها نباشد قطعا از بین خواهد رفت، چرا که نگاه سلیقه ای به این نوع موسیقی وجود دارد اما جشنواره ها از این نگاه سلیقه ای مراقبت می کنند.»

منبع: روزنامه ایران
نوشته ای از: ندا سیجانی

عکس تیتر: خبرگزاری آناتولی