هزارک - «کومسای» نام مراسمی است که هرساله بعد از گذشت ۴۵ روز از فصل بهار با حضور هزاران نفر از گردشگران و علاقه مندان به این مراسم از داخل و خارج از کشور، در اورامان برگزار می‌شود.
کومسای در زبان اورامی از دو کلمه «کو» به معنی جمع شدن و مجمع و «مسای» به معنی یادگیری تشکیل شده است.
این مراسم پس از وقفه چند ساله که به‌دلیل شیوع ویروس منحوس کرونا در برگزاری آن ایجاد شده بود، با حضور تعداد بسیار زیادی گردشگر از داخل و خارج از کشور، در محوطه‌ای مجاور زیارتگاه سیدمصطفی مشهور به پیرشالیار از نوادگان و سادات حضرت امام جعفرصادق (ع) برگزار شد.
بر این اساس مردم منطقه اورامان صبح روز جمعه ۱۶ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۱ برای گرامیداشت و اجرای این آئین کهن، راهی محل برگزاری مراسم کومسای شدند.
این مراسم با قرائت قرآن‌کریم و سخنرانی امام جمعه اورامان آغاز و با قصیده‌خوانی و دف‌نوازی ادامه پیدا کرد و سپس ریش‌سفیدان و معتمدین منطقه به‌صورت نمادین همانند گذشته گرد هم آمدند تا با تشکیل انجمنی برای تقسیم امورات منطقه برای ۶ ماه آینده تصمیم‌گیری کنند.
روایت می‌شود با توجه به وضعیت خاص منطقه و فرهنگ تعاون و همزیستی نشأت گرفته از طبیعت سخت اورامان و فرهنگ کوچ‌نشینی و هوارنشینی، هر ساله اواسط فصل بهار مردم روستا را ترک و به هوارهای دور و نزدیک در منطقه کوچ می‌کردند و مدتی بیش از ۶ ماه از سال را از همدیگر دور بودند و قبل از کوچ و جدا شدن از همدیگر لازم می‌دیدند که در جلسه و مراسمی مقرراتی را ساماندهی کرده و امورات ضروری اجتماعی را بین خود تقسیم و به افراد واجد شرایط واگذار کنند و برای کوچ آماده می‌شدند.
از دیگر جلوه‌های این مراسم، رسم شکستن قطعه سنگ سفیدی در جوار مزار پیرشالیار بود که بنا بر اعتقاد اهالی اورامان، خاصیت برکت‌بخشی دارد؛ علاقه مندان هر ساله در این مراسم شرکت می‌کنند تا با زدن قطعه سنگ‌های دیگر به این سنگِ نسبتاً بزرگ، تکه‌های ریزی از آن را جدا کنند. نکته قابل توجه این است، که می گویند هرچه از این سنگ در مراسم کومسای شکسته و جدا شود، سال بعد دوباره رشد کرده و هرگز تمام نمی‌شود.
برپایی نمایشگاه صنایع‌دستی هنرمندان این منطقه از دیگر برنامه‌های جانبی مراسم آئینی سنتی کومسای در اورامان تخت بود.
کومسای را می‌توان نمادی از اعتقادات و باورهای مردم منطقه اورامان دانست، آئینی که قدمت آن بنا به اسناد و مدارک مستند و همچنین روایات معتمدان و ریش‌سفیدان منطقه به بیش از هزار سال پیش برمی‌گردد.
گفتنی است؛ شهر اورامان تخت در ۶۰ کیلومتری جنوب شهر مریوان و غرب شهرستان سروآباد با جمعیتی بیش از ۳۵۰۰ نفر در میان کوه‌های سر به فلک کشیده تخت‌ثانی، پیررستم، مله‌اسب و کوسالان محصور است و نماد و قلب تپنده منطقه جهانی اورامان به عنوان منظری تاریخی و فرهنگی محسوب می‌شود.
منبع: مهر