هزارک - لیکو ادبیات شفاهی بدون واسطه و بدون هراس از قضاوت های اجتماعی آیینه شفاف اجتماع است بدین ترتیب لیکو میتواند به عنوان آیینه تمام نمای فرهنگ مردم بلوچ مورد بررسی قرار گیرد و به عبارت سادهتر میشود گفت لیکو تک بیتی منظومه عامیانه است که با موسیقی و بدون موسیقی با موضوعات مختلف غالباً در فراق بستگان دوستان دلدادگان و دوری از سرزمین مادری و یا برای سرگرمی در مجالس به صورت فردی خوانده می شود.
بعد شعری، لیکو ابیات عامیانهای است که در موضوعات مختلف سروده میشود و از لحاظ معنی، لیکو در دو منطقه مکران و سرحد در بلوچستان خوانده میشوددر ناحیه سرحد ابیات کوتاهی با موضوعات مختلف با تک خوانی است و هم زنان و هم مردان میخوانند و چوپانان هم در تنهایی خود در صحرا میخوانند و عامیانه است.
قالب شعری لیکو یکی از منحصر بفردترین قالب های شعری هجایی است. برخی از موزیسین ها لیکو را یکی از هشت نوع شعر شفاهی افغانستان هم نیز میدانند. زهیروک و لیکو به لحاظ محتوایی و ساختاری تفاوت آنچنانی با یکدیگر ندارند ولی تفاوت آن ها به شیوه اجرایش آن وابسته است. برخی از زبان شناسان و موسیقی دانان معتقد هستند که لیکو به لندی در پشتو و سوزان در ازبکی شباهت دارد و آن ها همچنین فرضیه بسیار جالب توجه به شباهت میان لیکو و هایکوی ژاپنی را نیز مطرح کرده اند
با همان سطل كوچك آبام ده!
برای چشمان توست
فقط برای چشمان توست
اگر قاتل ام من.
منبع: هزارک
نوشته ای از: مینا گودرزی
عکاس: بهمن کاظمی