هزارک - از شالیزارهای کنار جاده عبور کرده و در یکی از کوچههای مینودشت زنگ در خانهای را فشار میدهم. مرد جوانی در را باز می کند و همراهش از پله منزل قدیمی بالا می روم تا مقابل پیرمردی بنشینم که تاریخ شفاهی موسیقی قزلباش گلستان است.
در همان بدو ورود، شاخ گاوی توجه مرا به خود جلب میکند که در کنار یک نی کوچک قرار دارد. جوان مرا به پیرمرد که بعدا متوجه میشوم پدربزرگش است معرفی میکند «آقاجان آمدند درباره زرنا با شما صحبت کنند».
سالخوردگی اش به برق اشتیاق چشمانش برای معرفی میراث کهن زرنانوازی نمی خورد و همانطور که آن شاخ تراش خورده گاو را در دستانش می گیرد و نی کوچکی به آن وصل می کند می گوید: موسیقی سنتی قزلباش قدمتی به تاریخ این قوم دارد و نسل به نسل توسط گذشتگان ما به امروز رسیده است.
ابراهیم پسرکلو افزود: یکی از آلات موسیقی که از قرن های گذشته توسط قوم قزلباش در مراسم های منطقه نواخته می شد «زرنا» بوده که از خانواده سازهای بادی است.
وی اظهار داشت: شاید به علت اینکه از شاخ حیواناتی همچون گاو ساخته میشد در قوم قزلباش زرنا نامیده شده که از دیرباز هم رواج داشته است.
این پیشکسوت موسیقی قزلباش بیان کرد: این هنر را زمان کودکی که در روستای محمدآباد بودم از برادرم یادگرفتم، سال ها آنجا مردم در مراسم های مختلف شادی می نواختند.
پسرکلو افزود: از همان روزگار کودکی این زرنایی که ساختم را یادگاری نگه داشتم و سالیان زیادی در منطقه برای علاقه مندان می نواختم.
با خنده می گوید: در عقدکنان پنج دخترم از موسیقی سنتی زرنا برای شادی مراسم استفاده کردم این سال ها هم وقتی فرزندان و نوه ها دورم جمع می شوند برایشان زرنا می زنم.
وی اظهار داشت: در گذشته از این ساز بیشتر قزلباش هایی که گوسفند وگاو داشتند یا گالش و چوپان بودند در دشت و بیابان هنگام چرای دام استفاده می کردند.
وی بیان کرد: زرنا مخصوص قزلباش هاست همانند قوشمال خراسان بوده با این تفاوت که آنجا دوتایی نواخته می شود.
پسرکلو افزود: بابای قره جانلو و خداوردی کوهی از استادان زرنانوازی در چند سال گذشته بودند که بدون اینکه به درستی معرفی شوند از دنیا رفتند، حالا هم من از آن جمع باقی ماندم که می دانم بعد از من اگر از این ساز حمایت درستی نشود زرنا به تاریخ خواهد پیوست.
سرنا نوازی از هنرهای بسیار قدیمی خاورمیانه است که این هنر در ایران دارای جایگاه بسیار قدیمی است که هر یک از اقوام ساکن در ایران دارای سبک خاص در این زمینه و آلات موسیقی مختص به منطقه خود می باشد که در بین قوم قزلباش به زرنا معروف بوده است.
استان گلستان دارای یک میلیون و ۸۶۹ هزار نفر جمعیت متشکل از اقوام و مذاهب گوناگون است که در شمال کشور قرار دارد و پیشینه تاریخی بیش از ۷ هزار ساله دارد.
منبع: ایرنا