شعر

آهنگ: دوست محمد/ شاعر: حسن شيدا «روايت زلزله عظيم قوچان»1311 ای آقالر سيزه بيان ايله¬يم قوچان خراب اولدی دينگ ايللره حکايتين بيرين بيرين سويله¬يم قوچان خراب اولدی دينگ ايللره ناگهاندن گلدی عجيب زلزله مينگ اوچ اوز اون بيرده سالدی ولوله اولدوروبدی اون مينگ آدمی بيله قوچان خراب اولدی دينگ ايللره اميرحسين گيتدی ايلين سروری/ اويدی خراسانده خلقين رهبری يخلدی مسجدلر س...

چون به نظر می رسد برای كودک فقط بار موسيقيایی لالایی و آرامش يافتن او از شنيدن فركانس‌های منظم حاصل،‌ قابل استفاده است، اشعار لالایی بيشتر درد دل‌ها، بيان رنج‌ها و ابراز محبت‌هايی است كه مادران با فرزندان خود دارند،‌ بدون اينكه توقع درک و فهمی واقعی را از طرف مقابل داشته باشند. اشعار لالایی های اطراف رودبار به علت روحيه ی جنگاوری و حماسی منطقه، بيشتر به موضوع جنگ و دلاوری می پردازد، ولی در بين عشا...

آقاچ دان دير گـل دوتـاريـم سـوزله شايلي آصل نگ سنينگ آقاچ‌دان دير آقـاچ ديـسام گـونـگله آلــمه بـهشت گـل‌لر آقاچ‌دان ديــر حـيا ادب نـــگ گــرگـــي اذان اســلام نـــگ يـاراقــي حضرت فاطمه نـگ داراقــي شرماب ديين آقاچ دان ديـر آچـيلســه جـنت ايـشيگــي عـالـمه ســــالار عـــشقـي حـسن حـسين ســاللانچاقي داغدان دييان آقــاچ دان ديـر ديـلـيمدا حـق نــگ ثـناسي اسـلام اوچـين ديــر گو...

شاه طِلووُنيني بِه چين وَه هرات- يا مَكُثرين يا موُوين خِلاتْ. Šâh telö-voniney-be čin va herăt. Yă makošerin yă movin xelăt. شاه تو را طلبيده است تا به هرات بروي، از دو حال خارج نيست ، يا كشته مي‌شوي، يا خلعت مي‌گيري. اَخگه كس گِروُن چيهَ وي راوه- چيه مَكم كور بو گِل ناوردِ نه وَه. Axga kas geron čeya vi rowa. Čeya melakam kur-bu gel noward nava. بسيار عزيزان كه به اين جنگ رفته‌ا...

لیکو ادبیات شفاهی بدون واسطه و بدون هراس از قضاوت های اجتماعی آیینه شفاف اجتماع است بدین ترتیب لیکو می‌تواند به‌ عنوان آیینه تمام نمای فرهنگ مردم بلوچ مورد بررسی قرار گیرد و به عبارت ساده‌تر می‌شود گفت لیکو تک‌ بیتی منظومه عامیانه است که با موسیقی و بدون موسیقی با موضوعات مختلف غالباً در فراق بستگان دوستان دلدادگان و دوری از سرزمین مادری و یا برای سرگرمی در مجالس به صورت فردی خوانده می شود. بعد ش...

بنيش نی بيلكو سَخته‌ی وَرمالان تا هر بادی بای تو بی تالان. Beniš-ni-bilku soxtey var mălăn. Ta har bădi băy-tö bey vă tălăn. در خاكستر هيزم سوخته بنشين در فراق يار تا هر بادی بِوَزدتو را به غارت ببرد.» يعنی: در اندوه آن بزرگ، در خاك و خاكستر بنشين تا باد تو را نيز به تاراج برد.» فلك شكونه‌ی دو تخت ئی باليم وزور برديه سی نازازَل مالِم. Felak šekoneye...

داغلارينگ جلگه سی قايادان دولــی، داشلارينگ دويبندا‌ن سيزيپ سوچيقار اوزين دار جلگه ده چنار لار اوسيـار، هر أديمده چـنار، دورت يانينگ چنار چنارلار ايچينده بير چـنار اوتيـــــر، اونونگ دويبی يوغين، بويی هم بييك گورونگچی آدملار گورونگ بريأرلر، چـنار بير مـونگ ياشا باراندير دييپ جـلگه ده كـأماحـال اوسنده شــمال چــنار يـاپراقـلاری اديـأرلــر آواز گــورونگچی آدملار شوندا دييأرلـر شمال جلگا گ...

ستایش خداوند، وصف بهار، رثای پیامبران، اولیا و ائمه، مدح سلاطین، امرا و صاحبان منازل و مشاغل، بیان وقایع و حوادث مذهبی، روایات و حکایات دینی، روایات و داستان های اساطیری و افسانه ای، روایات و رویدادهای تاریخی و اجتماعی، مضامین هجو و طنز، مضامین حکمی و پند آموز از عمده ترین مفاهیم و مضامین نوروزخوانی هاست. بخش دیگری از اشعار نوروزخوانی حاوی اطلاعات تاریخی، اعم از منطقه ای و ملی است و نوروزخوان بسیا...

نوروزخوانان بشارت دهنده ی بهار بوده اند و قرن ها، براساس سنتی نهادینه، شنیدن صدای آنان به معنی پایان زمستان های سخت و سرد و بشارت گرم شدن هوا و در نتیجه، شکوفایی و رویش گیاهان بود. از این گذشته، فرارسیدن نوروز، که خود سرشار از خاطره های قومی و ملی و حاکی از پیوندهای ناگسستنی انسان و طبیعت است و جشنی کهنسال را تداعی می کند، به سبکباری روح مردم و ایجاد شعف و شادمانی درونی می انجامید. پیش از فرا رسید...

ویژگی های نوروزخوان و نوروزخوانی زمان اجرای نوروزخوانی آغاز کار نوروزخوانان از اواسط اسفندماه؛ یعنی سرآغاز رویش و برآمدن گل پامچال و بنفشه بود. در سال هایی که زمستان زودتر از موعد معمول به پایان می رسید و اسفندماه حال و هوایی بهاری داشت، حرکت نوروزخوانان و شروع کارشان زودتر از موعد مقرر آغاز می شد. در صورت سرمای شدید در اسفندماه، نوروزخوان ها کار خود را قدری دیرتر شروع می کردند و برخلاف سنت معم...