پرتره, معرفی چهره
شماره: 259
1400/10/21 - 12:00
غلامعلی یکزمان

این استاد از 12 سالگی یعنی دوران نوجوانی و جوانی خود نزد استادان منبت آباده، احمد زائرپور و حسین منبتی منبت‌کاری را فرا می‌گیرد اما در دهه سوم عمر خود تغییر شغل می‌دهد و در قسمت آسفالت‌کاری شهرداری آباده مشغول می‌شود و با تأسیس کارگاه منبت صنایع دستی آباده در سال 1353 به عنوان تنها استادکار این کارگاه مشغول به کار می‌شود.

 تا سال 1360 که بازنشسته می‌شود. ادامه می‌دهد و شاگردان بی‌شماری را در آن کارگاه آموزش منبت می‌دهد پس از بازنشستگی هم به کار منبت اشتغال داشت تا سال 1380 که درگذشت.

سرانجام عمر این استاد به سر می‌رسد در حالی که صدها نفر را منبت آموخت.

مهمترین کار استاد یکزمان تخته‌نردی است که در سال 1329 برای برادر خود ساخته و دیگری سینی است که در سال 1365به مبلغ سی‌هزار تومان فروخته است.

اندازه این سینی بدون دسته‌ها 45×35 و با دسته‌ها 55×35 سانتی‌متر می‌باشد و به عبارت دیگر هر یک از دسته‌های مشبک آن 10×5 سانتی‌متر است. چهارگوشه آن دالبر شده است.

این سینی پرکار است و طرح اسلیمی را دورتادور سینی منبت کرده و در میانه سینی نقشی روی چوب سفید انداخته و اطراف آن نقش‌های گیاهی به زیبایی پر شده است.

دیگر از آثار باقی‌مانده این استاد جعبه‌کارد و چنگال می‌باشد که در اندازه 29×16×9 سانتی‌متر می‌باشد. این اثر- همان طوری که در تصویر آن دیده می‌شود پر کار نیست. در وسط نقش هندسی دایره از چوب سفید درست شده است.

 جعبه دستمال کاغذی این استاد در اندازه 27×16×5/7 سانتی متر است و به نسبت جعبه کارد و چنگال کار بیشتری روی آن انجام شده است.

شیرینی‌خور یا آجیل‌خور که هر ضلع آن که شش‌ضلعی است در اندازه 15×8 سانتی‌متر است. این جعبه با طرح اسلیمی و لیلی ‌و ‌مجنون برجسته می‌باشد.

با مشاهده این اثر مشخص است که استاد یکزمان طرح و نظر یکی از استادان منبت آباده راچون استاد جواد صنیعی در نظر گرفته است زیرا همان اندازه و طرح‌های استاد جواد صنیعی در این اثر دیده می‌شود.

جعبه لوازم آرایش- این جعبه دارای اندازه‌های زیر می‌باشد:

سطح رویه 5/33×5/22

سطح زیر جعبه 5/33×25

بلندای سمت راست و چپ 22×9 و 25×9

بلندای قسمت عقب 33×9

اندازه قسمت اریب (جلو) 34× 9

 شکل ص 399استاد غلامعلی یکزمان

این اثر پرکار است و قسمت درونی آن دو طبقه می‌باشد و با مخمل قرمز پوشیده است.

شکلات‌خوری- این اثر هشت ضلعی است و اندازه آن بدون پایه 5/9×5/7 سانتی متر می‌باشد.

در میان آثار این استاد دو کاسه منبت در اندازه زیر وجود دارد:

کاسه کوچک: قطر 6، بلندا 4

کاسه بزرگتر: قطر 6/9 ،بلندا 5/4

سینی، کار استاد یکزمان

(از مجموعه خصوصی ناهید صداقت‌کیش و علی‌رضا غیاثی)

(تاریخ ‌عکس‌برداری: چهارشنبه 30 تیر 1389)

جعبه کارد و چنگال، کار استاد یکزمان (از مجموعه خصوصی همان دو نفر)

(تاریخ‌عکسبرداری: چهارشنبه 30 تیر 1389)

داخل جعبه کارد و چنگال

جعبه دستمال کاغذی، کار استاد یکزمان

(از مجموعه خصوصی همان دو نفر در همان تاریخ )

جعبه شیرینی‌خور یا آجیل خور، کار استاد یکزمان (از همان مجموعه و همان تاریخ)

جعبه لوازم آرایش، کار استاد یکزمان (از همان مجموعه و همان تاریخ)

 

 

 

منبع: کتاب در دست چاپ منبت و منبت کاران آباده

تالیف: دکتر جمشید صداقت کیش

حق انتشار محفوظ است ©